Mensenrechten en mensenplichten

Geachte redactie van Intermediair,

Michel Korzec probeert in de wildgroei van claims op de mensenrechten enige schifting aan te brengen om zo de essentie ervan over te houden [Intermediair nr. 49]. Hij onderstreept drie hoofdgedachten, die echter niet uitgaan van de individualiteit van de menselijke persoon maar alleen van zijn sociabiliteit: de democratie, een inhoudsloos begrip als 'de draagkracht van de staat' en een van oorsprong christelijk begrip als de naastenliefde. Wel toont Korzec duidelijk aan dat van de zeer uiteenlopende formuleringen van de mensenrechten misbruik wordt gemaakt om veelal politieke belangen te dienen. Tegenstrijdige mensenrechten kunnen nu eenmaal niet absoluut geldend zijn en vormen een algehele spraakverwarring. Maar deze kakofonie berust eerder op een verkeerde toekenning van rechten en een verlies aan besef van plichten. Zo is het 'recht op een vrije abortus' geen recht omdat het het leven van het kind betreft. Na de conceptie geldt er zelfs een ouderschapsplicht.


Hans Weteringschans

De economische mens

Geachte redactie van Intermediair,


In haar slotwoord (Intermediair 49) schrijft Pauline van de Ven dat Heilbroner's 'Kapitalisme in de 21e eeuw' geschreven lijkt te zijn voor de geïnteresseerde leek. Een beetje naïef geeft zij met haar kritiekloze recensie te kennen dat zelf ook te zijn. Robert Maltus beweerde dat wil je de armoede in de wereld elimineren, je moet zorgen dat ze niet worden geboren en als ze wel worden geboren dat je ze niet moet helpen omdat ze geen rechten (zouden) hebben. Wie dit immorele en bovendien oneconomische idee wil koppelen aan milieubehoud zal de hele soort mens moeten laten uitsterven.


Hoe Marxs' doemscenario's ook worden aangewend, nooit heeft hij een oplossing gevonden voor de economische vraagstukken. Marx loochent de geest en reduceert de mens tot een dialectisch materialisme, dat zichzelf zou verwezenlijken in de productie. Vandaar het belang dat het marxisme stelt in de arbeider, die het dichtst bij de materie staat, en dus niet omwille van een solidariteit met de armen en behoeftigen in de maatschappij. De revolutie ('sla alles stuk') en de vernietiging van de gevestigde orde zouden spontaan tot de harmonie van een collectief-economische heilstaat moeten leiden. Gelukkig is het doek in 1989 gevallen, hoewel het marxisme blijkbaar nog niet aan aantrekkingskracht heeft ingeboet.