De dictatuur van de psychoanalyse

Geachte redactie van Intermediair,


Volgens Korzec zijn er nieuwe visies nodig op de mens, 'visies die het materialisme en de zingeving verzoenen' (Intermediair 41/1993). Deze visies zullen zeker ontwikkeld worden maar evenals bij de psychoanalytische of psychosociale stroming zal men vergeten dat een 'visie' afhangt van de invalshoek en niet van het object. Het object zelf verandert niet door de visie.


Dat Freud's hypothesen alom voor waarheid werden uitgemaakt is maar al te waar. Zijn mensbeeld is een reductie tot een driftenwezen, waarbij de mens alleen de bevrediging van zijn zinnen zoekt, met angst en seksuele impulsen als onderliggende motieven. Het onbewuste voedt het bewuste waarbij elke hindernis tot genot neurotische problemen zou veroorzaken. De sociale zegeningen die hij van de psychoanalyse verwachtte bleken echter teleurstellingen te worden. De seksuele revolutie heeft minder bevrijd dan zij aan decadentie veroorzaakt heeft. Zelfs zichzelf kon Freud niet bevrijden van zijn neurotische angsten. Freuds visie is deterministisch, hij ontkent de vrijheid en daarmee de persoonlijke verantwoordelijkheid.


Hopelijk brengt de positieve uitwerking van de psychofarmaca, overigens niet zo nieuw en 'wonderlijk' als Korzec denkt, ons tot een meer onbevooroordeelde opvatting van de mens.


Zonder Spartaans te willen overkomen, zal het streven naar de deugden, naar de beheersing van de driften met wil en verstand, naar zingeving, samen met de biologische randvoorwaarden, kortom 'a healthy mind in a healthy body', het meeste resultaat opleveren.


Hans Weteringschans